این‌که غدیر پس از قربان می‌آید چه مفهومی دارد؟

شاید یک معنایش این است که آن‌کس که ادعای تشیع و ولایت و پیروی از امامت دارد، نخست باید بت بزرگ خودخواهی و خودپسندی و تنگ‌نظری را شکسته و خرد کرده و منیت و خودپرستی را به مسلخ برده باشد.

آن‌که مدعی است پیرو علی(ع) است باید از او بیاموزد، در گفتار و رفتار؛

علی(ع) حتی در سخت‌ترین لحظه‌های دشوارترین جنگ تاریخ اسلام که پیامبر(ص) آن را رویارویی تمام کفر با تمام اسلام توصیف کرد، لحظه‌ای به خود و جایگاه خود و خواسته‌ی خود حتی اندیشه نیز نکرد و مولانا چه زیبا این رفتار آن بزرگوار را به تصویر کشیده که در نبرد با قوی‌ترین دشمن نیز نمی‌توان و نباید اسیر خودخواهی شد.

از این منظر، ابزارها و رویدادها به‌خودی خود اصالت ندارند، شمشیر زدن و فریاد برآوردن اگر در مسیر آرمانی اصیل و خدایی باشد، ارزش پیدا می‌کند و این امر تنها با ادعا محقق نمی‌شود. هرگاه شخص در عمل نشان دهد که حرکتش برای خداست، کوچک‌ترین و نخستین نشانه‌اش این است که چیزی را برای خود نمی‌خواهد، منافع و مصالح دیگران را قربانی لج‌بازی و کینه‌توزی و جاه‌طلبی خود نمی‌کند.

قرار بود ما دست‌کم یک گام از دنیا پیش باشیم، اگر گمان می‌کنیم آن‌ها صنعت و هنر و فناوری و تمدن دارند بدون اخلاق و معنویت، قرار بود ما همه‌ی این‌ها را داشته باشیم به‌اضافه‌ی اخلاق و معنویت،

نمی‌گویم امروز کدام را داریم و کدام را نداریم اما دوروبر خودم را که نگاه می‌کنم احساس می‌کنم اخلاق و معنویت‌مان، آن‌چنان‌که باید و شاید، نیست. حقوق یکدیگر را به‌راحتی سر کشیدن یک لیوان آب خنک، زیر پا می‌گذاریم و فراموش کرده‌ایم که خدا ممکن است از حق خود بگذرد اما از حق مردم نمی‌گذرد.

علی(ع) را با شمشیری که خون از آن می‌چکد معرفی کرده‌ایم و فراموش کرده‌ایم که آن‌چه از علی(ع) شخصیتی آرمانی و الگویی دست‌نیافتنی و حقیقتی جاودان ساخت، گفتار و رفتار علی(ع) است نه شمشیری که تنها به‌گاه ضرورت آن هم صرفاً در مسیر آرمان خویش به‌کار گرفته است.

پیام قربان تا غدیر این است که تا از قربان‌گاه منیّت خویش نگذری، به اوج معرفت و جاودانگی نخواهی رسید.

پیام قربان تا غدیر این است که مبدأ همه‌ی تحولات، انسان و شخصیت انسان است و تا خود را نساخته‌ایم و متحول نکرده‌ایم، انتظار تحول در دیگر ابعاد جامعه، از جمله در علوم انسانی، توهمی بیش نخواهد بود.

پیام قربان تا غدیر این است که بدترین انحطاط و بزرگ‌ترین ستم بر خود و جامعه و مردم، عوام‌زدگی و عوام‌فریبی است.

پیام قربان تا غدیر این است که نکند دیگران در عمل به آموزه‌های اسلام و تشیّع بر ما مدعیان پیشی گیرند و تناقض در گفتار و رفتار، ما را به تظاهری ریاکارانه بکشاند.

پیام قربان تا غدیر این است که هیچ جامعه‌ای به درجه‌ی بندگی و عبودیت خدا نمی‌رسد مگر آن‌که گوینده و شنونده در فضایی آرام و آزاد و منطقی، زمینه‌ی نظری و عملی را برای شنیدن و سنجش سخن‌ها و در نهایت، گزینش بهترین‌ها فراهم آورند.

پیام قربان تا غدیر این است که به گفته‌ی آن عزیز سفرکرده «بهشت را به بها دهند و به بهانه نمی‌دهند» و ادعای بزرگ لزوماً پاداشی گران در پی نخواهد داشت.

پیام قربان تا غدیر این است که حق‌الناس و شخصیت و کرامت انسان را نمی‌توان و نباید به هیچ بهانه‌ای نادیده انگاشت و رفتار علی(ع) می‌گوید که اگر در گوشه‌ای از این سرزمین، قطره‌ی اشکی به زمین ریزد یا آهی از سینه‌ای بر آسمان رود، باید ترسید و بر خود لرزید که آن‌چه اثر می‌کند ناله‌ی مظلوم بی‌پناه است نه توپ و تانک و ناو و هواپیمای دشمن.

پیام قربان تا غدیر این است که امروز ما مدعیان تشیّع به‌شدت و بیش از هر زمان دیگر نیازمند اصلاح و بازنگری و آسیب‌شناسی در گفتار و رفتار خویش هستیم.

پیام قربان تا غدیر این است که هر جایگاه و قدرتی هرچند به‌ظاهر مستحکم، هرگاه پیوندی ژرف با آرمانی خدایی و مدارایی انسانی و گفتاری اندیشمندانه و رفتاری مهربانانه و خردمندانه نداشته باشد، دوام و استمراری نخواهد یافت و دیری نخواهد پایید که زوال خواهد یافت و صاحب خود را به‌صورت به زمین خواهد کوفت و مایه‌ی پند و عبرت دیگران خواهد ساخت.

پیام قربان تا غدیر این است که اگر حرفی برای گفتن و هنری برای عرضه و کاری برای انجام دادن نداری، با متهم کردن این و آن و تخریب دیگران و فرافکنی و غوغا و جنجال و لفاظی و توپ و تشر نخواهی توانست برای همیشه مردم را فریب دهی و نام نیک دیگران را از برابر دیده و اندیشه‌ی خلق پنهان سازی.

و سرانجام، پیام قربان تا غدیر این است:

روح بیدار و زنده‌ی تاریخ، به لاف و گزاف من و تو و این و آن کاری ندارد، خود، داوری خواهد کرد.

  راسخون